Problemi manjinskih zajednica su brojni i iz godine u godinu ostaju nerešeni, a Vlada Kosova je nikad zatvorenija za manjine, poručeno je sa debate „Položaj i problemi manjinskih zajednica na Kosovu“, koja je održana u Medija centru u Čaglavici. Zamjenica premijera Emilija Redžepi najavila je intenzivnije susrete premijera Aljbina Kurtija sa manjinskim zajednicama.
Problem sa sprovođenjem Zakona o upotrebi jezika, krhka bezbjednosna situcija, nepriznavanje diploma i duštveno neprihvatanje od strane većinske zajednice samo su neki od problema sa kojima se srpska zajednica godinama suočava, rekla je na debati menadžerka projekta u NVO „Nova društvena inicijativa“ Milica Andrić Rakić.
„Podijelila bih probleme u tri grupe zato što imaju različite uzročnike. Prvi, možda i najlakše rešivi, su oni problemi koji proizilaze iz političkog procesa pregovora, dakle problemi koji su vezani za Briselski dijalog i izostanak sprovođenja onoga što je dogovoreno. Tu je možda najdrastičniji problem nepriznavanje diploma. Potom ima i određenih problema sa civilnom registracijom, odnosno dobijanjem dokumenata, i oni koji će tek uslediti, a koji su u vezi sa preregistracijom. Drugi set problema odnosi se na zakone, tu bih mogla da izdvojim zakon koji daje status žrtvama rata, gdje imamo određeni stepen diskriminacije žrtava koje su dogodile nakon juna 1999. godine, dakle negdje oko 1.200 ljudi koju su oteti i ubijeni. Tu je i problem sa sprovođenjem Zakona o upotrebi jezika gdje je odgovor institucija isti, da se radi o nedostatku kapaciteta. Treća grupa problema jeste izostanak potpunog društvenog prihvatanja manjinskih zajednica“, navela je Andrić Rakić.
O problemima goranske zajednice na Kosovu govorio je odbornik u Skupštini Opštine Dragaš Nedžmidin Sejdilar.
„Što se tiče zapošljavanja ni opština Dragaš nije sjajna po tom pitanju ako uzmemo u obzir da u opštini Dragaš pored većinski albanske zajednice postoje bošnjačka i goranska zajednica. Ako gledamo procenat zapošljavanja zajedno, i bošnjačka i goranska zajednica su ispod minimuma. To je jedan problem. Drugi problem je i kada se neko mjesto na višoj funkciji, nekog ozbiljnijeg opštinskog službenika isprazni, da li čovjek ode u penziju ili premine onda se to mjesto popuni sa nekim iz većinske zajednice”, rekao je odbornik u Skupštini Opštine Dragaš Nedžmidin Sejdilar, iz goranske zajednice.
Brojne probleme u ostvarivanju svojih prava imaju i pripadnici turske zajednice. Jedan od najvećih je prema rečima Sevilje Kazaz odbornice u Skupštine Opštine Prizren iz turske zajednice, problem koji se odnosi na obrazovanje.
„Broj učenika u školama svakim danom se smanjuje zbog problema sa kojima se porodice suočavaju jer su zabrinuti za budućnost turskog društva. Ne poštuje se ni zakon o zapošljavanju i iz tog razloga mi našu djecu ne možemo da upišemo u školama na turskom jeziku. I udžbenici su problem, udžbenici postoje, ali neadekvatan prevod smanjuje kvalitet našeg obrazovanja”, rekla je Sevilj Kazaz.
Zamjenica premijera Kosova Emilija Redžepi je kazala da Vlada Kosova čini sve što je u njenoj moći da se približi svim zajednicama.
„Imamo dobar rezultat po tom pitanju, a ostaje nam malo bolja povezanost sa srpskom zajednicom. Sem mojih aktivnosti, vršim monitoring nad implementacijom dva bitna zakona, a to su Zakon o zaposlenosti nevećinskih zajednica u svim institucijama na centralnom i na lokalnom nivou i Zakon o upotrebi jezika, albanskog i srpskog na centralnom nivou, a u opštinama gdje živi većinsko bošnjačko i tursko stanovništvo na lokalnom nivou. Pored toga, činim sve da obezbjedim veći fond za sve naše građane, za socijalnu politiku, da približimo stavove Vlade Kosova podjednako za sve njene građane sa aspektom pomoći koju dajemo djeci, starim ljudima, samohranim majkama. To su uopšteni problemi naših građana“, rekla je ona i zaključila da predstavnici srpske zajednice „svesno ili nesvesno snose veliku odgovornost za trenutno stanje i odnose sa većinom“, navela je Redžepi.
Predstavnici manjiskih zajednica na današnjoj debati međutim nisu se složili sa Redžepijevom i izneli su brojne kritike na odnos Vlade Kosova prema manjinskim zajednicama. Nedžmidin Sejdilar je naveo da je Vlada Aljbina Kurtija previše zatvorena za manjinske zajednice na Kosovu.
„Mi ne vidimo premijera Kurtija, onog Kurtija iz predizborne kampanje koji je obećavao da će sve zajednice biti jednake na Kosovu. Da će pregovarati, razgovarati o problemima i raznim nesuglasicama sa svim zajednicama“, rekao je Sejdilar.
Milica Andrić Rakić mišljenja je da je odnos trenutne kosovske vlade prema srpskoj zajednici najlošiji u poslednjih deset godina.
„Ako su odnosi političkih predstavnika loši to se spusti i na nivo građana, sada ti odnosi konkretno za srpsku zajednicu su na najnižem nivou od 2013. kada je i srpska zajednica sa severa počela da učestvuje u kosovskim instucijama i to se i oseća na terenu. Tenzije su značajne. Nepoverenje prema vladi je veliko i kontakti su dosta suženi van kontakta sa civilnim društvom nisam upućena da vlada uspjeva da ostvari kontakt sa običnim stanovništvom i mislim da to jeste veliki problem“, kazala je Milica Andrić Rakić.
Redžepijeva je l debati najavila da je Vlada Kosova već počela da organizuje okrugle stolove sa pripadnicima nevećinskih zajednica na Kosovu i obećala da će svi predstavnici zajednica lično premijeru Kosova Aljbinu Kurtiju imati priliku da ukažu na sve probleme. Sa Srbima će Kurti, prema navodima Redžepijeve razgovarati u septembru.
„Lično želim to da organizujem zato što vaši mediji traže bolju transparentnost i traže da postavljaju pitanja našem premijeru, tako da ćemo da organizujemo jedan okrugli sto posvećen srpskoj zajednici u Vladi Kosova i imaćete mogućnost da pitate sve ono što vas muči direktno premijera Republike Kosovo. Već sam sa njim razgovarala po tom pitanju i rekao je da može, da to treba da bude negdje septembra, zato što imam jedan takav bošnjački skup avgusta meseca“, rekla je Emilija Redžepi.
Novinare je zanimalo zašto premijer Kosova Aljbin Kurti do sada nije obišao nijednu većinski srpsku opštinu. Međutim zamjenica premijera Kosova Emilija Redžepi kazala je da on to hoće da uradi, ali da predsjednici opština nisu zainteresovani.
„Premijer želi da obiđe bilo koju srpsku opštinu ovdje na Kosovu i mislimm da predsjednici opština ne žele premijera. Prvo je to, a drugo baš smo razgovarali da posjetimo jednu opštinu i sigurno ćemo to uraditi. Nema on tih problema da posjeti. Znam ga 20 godina. Šta god vi o njemu mislili vrijeme će pokazati da je drugačiji”, navela je Redžepi.
Debatu na temu „Položaj i problemi manjinskih zajednica na Kosovu“ organizovao je Medija centar u Čaglavici uz podršku Inicijative za mirne promene.
(Medija centar Čaglavica)
